පරිගණක හාර්ඩ්වෙයාර් පාඩම් මාලාව 06

මෙම ලිපි පෙළ ප්‍රියන්තගේ “මගේ මතක“ බ්ලොග් පෝස්ට් එකෙහි පළවු ලිපි පෙළකි.  තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණය විෂයය හදාරණ සිසුන්ගේ වැඩිදුර කියවීම් වෙනුවෙන් ඔහුගේ පූර්ණ අවසරයෙන් මෙහි පළකරමි.


ප්‍රියන්තගේ “මගේ මතක“ බ්ලොග් පෝස්ට් එක බැලීමට 

Computer Hardware පාඩම 06 .... (Main Board 01)

Hardware පාඩම සමග එකතුවන ඔබ දැන් පිවිසෙන්නේ මේ පාඩමේ වැදගත්ම කොටස් වලටයි. මේ තමා පරිගනකයක ස්වභාවය තීරණය කරන ප්‍රධාන සාධකය. 

මේ රූපයෙන් දක්වා ඇති පරිදිම අද සිට අපි කතා කරන්නේ මවු පුවරුව ගැනයි. මෙය Main Board, Mother Board, System Board යන නම් වලින්ද හැඳින්වෙනවා. අපි මෙතැන් සිට මෙය Mother Board යන නමින් කතා කරමු. නමුත් ඉහත ඕනෑම නමක් කියන්න පුළුවන්. මම පහසුව සඳහා පමණයි Mother Board යන්න යොදන්නේ.

Mother Board එකක දල සටහනක් පහතින් දක්වා ඇත.

මෙය බෝඩ් එකෙන් එකට කාලය සමග වෙනස් වන්න පුළුවන් නමුත් දල වශයෙන් දැනට භාවිතයේ ඇති Mother Board වල ඇත්තේ මෙවැනි සැකසුමක්. 

කලින් සඳහන් කළාක් මෙන් ඇයි මේ Mother Board එකක් පරිගනකයක සීමාකාරී සාධකය වන්නේ?

පරිගනකයක Mother Board එක මගින් තීරණය කරනා දේ මොනවාද කියා අපි පළමුව සොයා බලමු.

• පරිගනකයට භාවිතා කරන Processor එකේ වර්ගය හා එහි වේගය ඇතුළු සාධක තීරණය වන්නේ Mother Board එක මගිනි.
• පරිගනකය සහාය දක්වන Memory තීරණය කරන්නේ Mother Board එක මගිනි.
• අනෙකුත් Expansion cards තීරණය කරන්නේ Mother Board එක මගිනි.
• Hard disk, Floppy Drives, Optical Drivers සඳහා Mother Board එක සහාය දැක්විය යුතුය.
• එපමණක් නොව Casing එක Power supply එක පවා තිරණය කරන්නේ Mother Board එක අනුවයි.

Mother Board එක යනු කුමක්ද?

ඇත්තටම Mother Board එකක් යනු තීරු ගණනාවකින් යුතු මුද්‍රිත පරිපථයකි. (Multi layer printed circuit board) එහි ප්‍රොසෙසරය  (Processor), මෙමරි (Memory modules), Expansion cards, Input/Out put connectors, Power connector ආදි සියල්ල එහි ඇත. 

ඊට අමතරව Casing එකට සවිකිරීමට ඇණ සිදුරු ඇත. ඒවා ඇත්තේ සම්මත දුර ප්‍රමාන වලිනි. ඒ එකලස් කරන පරිගනක සඳහාය. නමුත් වෙළඳ නාම යටතේ නිපදවෙන ඒවායේ ඔවුනට ආවේණික දුර ප්‍රමාණ යොදාගනී.

Mother Board එකක කොටස්

• Processor socket එකක් හෝ කීපයක් (සර්වර් වල Processor socket කීපයක් ඇත)
• Memory slots දෙකක් හෝ වැඩි ගණනක් ඇත. 
• Chip Set එක. 
• BIOS /Flash ROM
• Clock generator 
• Expansion cards සඳහා ස්ලොට්ස්
• Power connectors
• Hard disk, Floppy drivers සඳහා connectors
• Indicator LED සඳහා connectors
• මීට අමතරව ඉලෙට්‍රොනික උපාංග රැසක් ඇත.

Intel 945 Chipset Mother board එකක පහත රූපය බලන්න. අප නම් කළ කොටස් ඒ මත පිහිටා ඇති ආකාරය එයින් ඔබට අවබෝධ කරගන්න පුළුවන් වනු ඇත.

මෙම කරුණ වලින් Mother board ගැන ඔබ දල අදහසක් ගන්න ඇතැයි සිතනවා. කෙටියෙන් කියනවානම් Mother board එකක් යනු පරිගනකයේ ප්‍රධාන පරිපථයයි. මෙහි එක් එක් කොටස්, දැනට භාවිතයේ පවතින පරිගනක වල භාවිතා කර ඇති Mother board ගැන මීළඟ ලිපි වලින් බලාපොරොත්තු වන්න. 

Computer Hardware පාඩම 06 .... (Main Board 02)

අද කතා කරන්න යන්නේ Processor socket එක ගැනයි. කාලයත් සමග  Processor එක වෙනස් වූ නිසා සොකට් එකත් ඒ සමග වෙනස් වූවා. 

Dual in-line package (DIP)

මෙය මුල්ම Processor socket එකයි. වැඩි විස්තර අවශ්‍ය නෑ රූපය පමණක් බලන්න.

මෙම Processor හා Processor socket වර්ථමානයේ භාවිතාවන IC එකකට සමානයි. 1970 පමණ හඳුන්වා දුන් මෙය පින් 40ක සොකට් එකකි.

Plastic leaded chip carrier (PLCC)

පින් 68 සිට 132 දක්වා වූ මෙය මීළඟ Processor socket එකයි. දැනටත් CMOS සඳහා මෙවැන්නක් භාවිතා කරයි. රූපය බලන්න.

Socket 01

1989 මුල් වරට හඳුන්වාදුන් මෙය පින් 169 සොකට් එකකි. 16 සිට 33 MHz 486 SX, 486 DX, 486 DX2 සහ 486 OverDrive processors සඳහා මෙම සොකට් එක භාවිතා කරන ලදී. 5-volt processors සඳහා සහය දක්වයි.  මෙය PGA (Pin Grid Array) සොකට් එකකි

Socket 02

පින් 238 කින් යුත් මෙම සොකට් එක භාවිතා වූයේ 5-volt, 25 සිට 50 MHz 486 SX, 486 DX, 486 DX2, 486 DX4, 486 OverDrive සහ 63 හෝ 83 MHz Pentium OverDrive processors සඳහායි.  මෙය PGA (Pin Grid Array) සොකට් එකකි

රූපය බලන්න. මෙය විකිපීඩියා අඩවියෙන් ගත් රූපයකි.

Socket 03

1991 හඳුන්වා දුන් මෙය පින් 237ක සොකට් එකක් වන මෙය 3.3 Vසහ 5 V, 25–50 MHz Intel 486 SX, 486 DX, 486 DX2, 486 DX4, 486 OverDrive සහ Pentium OverDrive processors සඳහා සහය දක්වයි. තවද AMD Am486 හා Am5x86 processors සඳහාද සහය වේ.  මෙය PGA (Pin Grid Array) සොකට් එකකි

Socket 4

Pin 273 සොකට් එකකි. මෙය PGA (Pin Grid Array) සොකට් එකකි. 1993 හඳුන්වාදුන් මෙය P5 Pentium processors සඳහා යොදාගනී. 5-volt සහාය දක්වන මෙය  Pentium OverDrive processors සඳහා සහාය නොදක්වයි. රූපයවිකිපීඩියාවෙනි.

Socket 5

Pin 320 කින් යුත් මෙය processors ගණනාවකට සහාය දක්වයි. ඒවා නම්, Intel P5 Pentium (75 - 133 MHz), Intel Pentium Overdrive (125 - 166 MHz),AMD K5 (PR75 - PR200), IDT WinChip (180 - 200 MHz), IDT WinChip-2 (200 - 240 MHz), IDT WinChip-2a (233 MHz) මෙය Socket මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය (Replace) කරන  ලදී. රූපය විකිපීඩියාවෙනි.

Socket 6

Intel 486 සඳහා නිපදවා ඇති 235 Pin සොකට් එකකි. මෙයත් PGA පැකේජයේ සොකට් එකකි. 3.3V Socket  එකකි. රූපය ගත් තැන එහි ඇත.

Socket 7

1994 දී හඳුන්වා දුන් මෙය බොහෝ ප්‍රචලිත Socket එකකි. Pin 321 කි. 2.5 සිට 3.5V දක්වා සහය දක්වයි. 75–233 MHz Intel P5 Pentium, AMD K5 සිට K6 දක්වා, Cyrix 6x86 (සහ 6x86MX) P120–P233 processors සඳහා සහය දක්වයි. මෙය SPGA පැකේජයට අයත්ය. 

Supper Socket 7

මෙය AMD සඳහා යොදා ගැනේ. AMD K6-2 (300 MHz – 550 MHz), AMD K6-III, AMD K6-2+, AMD K6-III+, Cyrix MII (PR366/250 MHz – PR433/300 MHz), IDT WinChip 2 (200 MHz – 250 MHz) සඳහා සහය දක්වයි. Pin 321 කි. 2.0 සිට 2.4V දක්වා සහය දක්වයි.

Socket 8

1995 හඳුන්වාදුන් මෙය Pin 387 සොකට් එකකි. Pentium Pro, Pentium II OverDrive සඳහා සහය දක්වයි. 3.1 හෝ 3.3V සඳහා සහායවේ. FSB frequency 60–66MHz වේ.

Slot 1 හා Slot 2

1997 Slot 1 හඳුන්වා දුන් අතර 1998 Slot 2 හඳුන්වා දෙන ලදී. Slot 1 සම්බන්ධතා (Contacts) 242 සහිත වන අතර 1.3V සිට 3.50V දක්වා සහාය දක්වයි. Pentium II: 233–450 MHz, Celeron: 266–433 MHz, Pentium III: 450–1.133 GHz යන processrs හා Celeron and Pentium III to 1,400 MHz, VIA Cyrix III: 350–733 MHz, VIA C3: 733–1,200 MHz සඳහා සහාය දක්වයි.

Slot 2 Intel Pentium II Xeon (400-450 MHz), Intel Pentium III Xeon (500-1000 MHz) සඳහා සහයවේ.  1.3V සිට 3.3V දක්වා සහාය දක්වයි.

Slot A

1998 AMD Athlon සඳහා හඳුන්වා දෙන ලදී. Contacts 242 කි. 1.3 - 2.05 V අතර ක්‍රියාකරයි. AMD Athlon (500-1000 MHz) සඳහා සහය දක්වයි.

Socket 370

1999 හඳුන්වා දුන් මෙය බොහෝ කලක් භාවිතා වූ අතර contacts 370 කින් යුත් සොකට් එකකි. සහය දක්වන processors වන්නේ.

Intel Celeron Mendocino (PPGA, 300–533 MHz, 2.0 V)

Intel Celeron Coppermine (FC-PGA, 533–1100 MHz, 1.5–1.75 V)

Intel Celeron Tualatin (FC-PGA2, 900–1400 MHz, 1.475–1.5 V)

Intel Pentium III Coppermine (FC-PGA, 500–1133 MHz, 1.6–1.75 V)

Intel Pentium III Tualatin (FC-PGA2, 1000–1400 MHz, 1.45–1.5 V)

VIA Cyrix III/C3 (500–1200 MHz, 1.35–2.0 V)

මෙහි FSB 66, 100 and 133 MHz වේ. PGA වර්ගයේ සොකට් එකක් වන අතර 1.05 - 2.1V දක්වා ක්‍රියා කරයි.

Socket 462/Socket A

2000 දී හඳුන්වා දුන් මෙය contact 462 කින් යුත් සොකට් එකකි. AMD processors සඳහාම නිපදවා ඇත. සහය දක්වන processors වන්නේ.

AMD Athlon

AMD Duron

AMD Athlon XP

AMD Athlon XP-M

AMD Athlon MP

AMD Sempron

FSB frequency 200 MT/s, 266 MT/s, 333 MT/s, 400 MT/s වන අතර 1.0 සිට 2.05V දක්වා ක්‍රියා කරයි. මෙයද PGA package processor එකකි.

Socket 423

වසර 2000 දී හඳුනවා දුන් මෙය PGA 423Pin processor එකකි. Intel Pentium 4 processors සඳහාම නිපදවා ඇත. 1.3GHz සිට 2.0GHz දක්වා Willamette core Intel Pentium 4 සඳහා සහය දක්වයි. 1.0 - 1.85 V අතර ක්‍රියා කරයි. FSB frequency 400 MT/s වේ.

Socket 478/Socket N

වසර 2000 දී හඳුනවා දුන් මෙය PGA 478 Pin processor එකකි. Intel Pentium 4 processors සඳහාම නිපදවා ඇත. 1.3GHz සිට 3.4GHz දක්වා Northwood core processors, Willamette-series processors, Prescott Pentium 4 සඳහා සහය දක්වයි. සහය දක්වන processors වන්නේ (දෝෂයක් පෙන්වා දුන් peace ට ස්තුතිය)

Intel Pentium 4 (1.4 - 3.4 GHz)

Intel Celeron (1.7 - 2.8 GHz)

Celeron D (2.13 - 3.2 GHz)

Intel Pentium 4 Extreme Edition (3.2, 3.4 GHz) 

FSB frequency 400 MT/s, 533 MT/s, 800 MT/s වේ.

Socket 495

Intel Celeron mobile processors සඳහා යොදාගත් සොකට් එකයි. PGA 495 contact සහිතවේ.

Socket 754

2003 දී හඳුන්වා දුන් මෙය AMD processors සඳහා සැකසූ එකකි. Contact 754 සහිත මෙය PGA වන අතර 0.8 - 1.55 V අතර ක්‍රියා කරයි. FSB 200MHz - 800MHz අතර වේ. සහය දක්වන Processors වන්නේ,

AMD Athlon 64 (2800+ - 3700+)

AMD Sempron (2500+ - 3400+)

AMD Turion 64 (ML සහ MT)

AMD Mobile Athlon 64 (2800+ - 4000+)

Socket 940

2003 දී හඳුන්වා දුන් මෙයද AMD processors සඳහා සැකසූ එකකි. Contact 940 සහිත මෙය PGA වන අතර 0.8 - 1.55 V අතර ක්‍රියා කරයි. FSB frequency 200 MHz System clock හා  800/1000 MHz HyperTransport link වේ. සහය දක්වන Processors වන්නේ AMD Athlon 64 FX හා AMD Opteron ය.

Socket 479

2004 දී හඳුනවා දුන් මෙය Mobile processor එකකි. සොකට් එකේ contact 479 කි. එහෙත් ප්‍රොසෙසරයේ ඇත්තේ පින් 478කි. Intel Pentium M, Intel Celeron M සඳහා යොදාගනී. FSB 400 MT/s, 533 MT/s වේ.

Socket 939

2004 හඳුන්වා දුන් මෙම සොකට් එක AMD processors සඳහා යොදාගැනේ. 0.8 - 1.55 V අතර ක්‍රියා කරන මෙය FSB 200 MHz System clock හා 1000 MHz HyperTransport link අතරවේ. සහාය දක්වන processors වන්නේ,

AMD Athlon 64 (3000+ - 4000+)

AMD Athlon 64 FX (51 - 60)

AMD Athlon 64 X2 (3600+ - 4800+)

Some AMD Opteron 1xx series

Some Sempron 3x00+ (Step E3, E6)

LGA 775/Socket T

2004 දී හඳුන්වාදුන් මෙයත් Intel processors සඳහා සහාය දක්වයි. contact 775කි. LGA වර්ගයේ සොකට් එකකි. FSB 133 MHz (533 MT/s), 200 MHz (800 MT/s), 266 MHz (1066 MT/s), 333 MHz (1333 MT/s), 400 MHz (1600 MT/s) සහාය දක්වයි. සහාය දක්වන Processrs වන්නේ,

Intel Pentium 4 (2.60 - 3.80 GHz)

Intel Celeron D (2.53 - 3.60 GHz )

Intel Pentium 4 Extreme Edition (3.20 - 3.73 GHz)

Intel Pentium D (2.66 - 3.60 GHz)

Pentium Extreme Edition (3.20 - 3.73 GHz)

Pentium Dual-Core (1.40 - 3.33 GHz)

Intel Core 2 Duo (1.60 - 3.33 GHz)

Intel Core 2 Extreme (2.66 - 3.20 GHz)

Intel Core 2 Quad (2.33 - 3.00 GHz)

Intel Xeon (1.86-3.40 GHz)

Intel Celeron (1.60 - 2.40 GHz)

Socket 563

Athlon XP-M processors සඳහා යොදාගනී. Contact 563 කි. 

Socket S1

Mobile processor එකකි. FSB 800 MHz වේ. සහය දක්වන්නේ Athlon 64 X2; Turion 64 X2; Mobile Sempron; Turion 64  සඳහාය.

Socket AM2

2006 දී හඳුන්වා දුන් මෙය Contacts 940 යුත් PGA සොකට් එකකි. FSB 200 MHz System clock, 1 GHz HyperTransport 2.0 අතර ක්‍රියාකරයි සහය දක්වන Processors වන්නේ,

Athlon 64, Athlon 64 X2, Athlon 64 FX, Opteron, Sempron, Phenom ය.

Socket AM2+ ද මේ හා සමානය.

Socket F

2006 දී හඳුන්වාදුන් මෙම සොකට් එක Contacts 1207 කින් යුක්තය. සහය දක්වන්නේ Opteron 2xxx, 8xxx series, Athlon 64 FX FX-7x series සඳහාය.

Socket P

මොබයිල් සොකට් එකකි. Intel සඳහා සහය දක්වයි. කන්ටැක්ට් 478 වේ. 

Socket 441

Intel Atom Processors සඳහා භාවිතා වන්නේ මෙම සොකට් එකයි. මෙහි FSB 400 MT/s, 533 MT/s අතර වන අතර Contacts 441 සහිතයි. හඳුන්වා දී ඇත්තේ 2008 දීය.

LGA 1366/Socket B

2008 හඳුන්වාදුන් මෙම සොකට් එක කන්ටැක්ට් 1366කින් යුතුය. වර්ථමානයේ බහුලව භාවිතා වන එකකි. LGA පැකේජයේ සොකට් එකකි. High end හා performance පරිගනක සඳහා යොදාගැනේ. සහය දක්වන processors වන්නේ,

Intel Core i7 (9xx series), Intel Xeon (35xx, 36xx,55xx, 56xx series), Intel Celeron P1053 යන ඒවායි.

Socket AM3

2009 දී හඳුන්වා දුන් මෙය AMD සඳහා භාවිතා වේ. Contacts 941 (Socket) හා 938 (CPU) ක් වනසේ ඇත. මෙයද PGA Package socket එකකි. වර්ථමානයේ භාවිතා වන සොකට් එකකි. සහාය දක්වන Processors වන්නේ,

Phenom II (AM3 models පමණි), Athlon II, Sempron, Opteron 138x

LGA 1156/Socket H

2009 දී හඳුන්වාදුන් මෙය වර්තමානයේ බහුලවම භාවිතා වන සොකට් එකකි. Contacts 1156 කින් යුතුවේ. LGA Socket එකක් වන මෙය සහය දක්වන Processors වන්නේ,

Intel Celeron, Intel Core i3, Intel Core i5, Intel Core i7, Intel Pentium, Intel Xeon යන ඒවා වේ.

මෙයට අමතරව Server Processor socket ගණනාවක් ඇතත් ඒවා පිළිබඳව මම සඳහන් කර නොමැත. 

ඡායාරූප වලින් කොටසක් මගේ වන අතර අනෙක්වා අන්තර්පාලයෙන් ලබා ගත් ඒවා බව සලකන්න. 

Computer Hardware පාඩම 06 .... (Main Board 03) Memory & Memory Slot

 අපි කතා කරමින් සිටියේ mother board එක ගැනනේ. තාම ඒ පාඩම ඉවර නෑ. අන්තිම පාඩම Processor socket ගනනේ. අද කියන්න යන්නේ Memory slot ගැනයි. එහෙත් අද පාඩමටම Memory Slot එක සමගම Memory ගැනත් ලියනවා.

පරිගනකයක Memory ආකාර ගණනාවක් පවතිනවා. ඒවා ප්‍රධාන ලෙස Random Access Memory (RAM) හා Read Only Memory (ROM) ලෙස වෙන් කරන්න පුළුවන්. 

Random Access Memory (RAM)

මේවායින් RAM ආකාර දෙකක් පවතිනවා. මේවා විදුලිය මත රඳා පවතින්නක් (Volatile memory) එනම් විදුලි සැපයුම නැවතුන විට මතකය මැකී යනවා. RAM ආකාර දෙක නම්,

• Static RAM
• Dynamic RAM

Static RAM (SRAM)

ඉතා කෙටියෙන් කියනවනම් මේවා සැකසී ඇත්තේ අර්ධසන්නායක (Semiconductors) වලින්. ට්‍රාන්සිසිටර් වලින් සැදි පරිපථයක් මතකය ලෙස භාවිතා වන්නේ. මේවා ඉතා වේගයෙන් කියවිය හැකියි. එහෙත් මිළ ඉතා අධික නිසා පරිගනකයක මතකයේ අඩු ප්‍රතිශතයක් භාවිතා වන්නේ. ප්‍රධාන වශයෙන් Register memory හා Cache memory ලෙස processor එකේ භාවිතා කරයි. මුලින් Cache memory  processor එකට පිටින් Mother board එක තුල තිබුනත් දැන්  processor එකටම ඇතුලත් කර ඇත. ගලවා වෙනස් කිරීමට නොහැක.

Dynamic RAM (DRAM)

මේවායේ ක්‍රියාකාරිත්වය ධාරිත්‍රිකයක (Capacitor) ආරෝපණ ක්‍රියාවලියයි. සෑම Bit එකක් සඳහාම ධාරිත්‍රිකයක් ඇත.  මේවායේ ආරෝපණ විසර්ජනය (Discharge) වන නිසා කිසියම් කාල පරාසයකට වරක් නැවත ආරෝපණය කළ යුතුය. පරිගනකයක ප්‍රධාන මතකය ලෙස භාවිතා වන්නේ මෙම වර්ගයයි. අප අද කථා කරන මාතෘකාවද මෙම DRAM ගැනයි.

Read Only Memory (ROM)

කියවීමට පමණක් ඇති මෙම වර්ගය ගැන ඉදිරි ලිපියක කියවෙනවා ඇත.

එහෙමනම් අද මාතෘකාවට පිවිසෙමු.

 DIP socket Memory

මුලින්ම මේසඳහා භාවිතා කර ඇත්තේ අපි කලින් පෝස්ට් එකේ සඳහන් කළ DIP socket එකක්. එවැනි සැකසුමක් පිළිබඳව කලින් සඳහන් කළ නිසා මෙහිදී කියන්න අදහසක් නෑ. නමුත් මුල් කාලයේ Cache memory සඳහාද  DIP socket ක්‍රමය භාවිතා විය. Mother Board එකේ ඇති ඉඩකඩ උපරිමයෙන් භාවිතයටත් පහසුවෙන් ප්‍රමාණය වැඩිකරගැනීමටත් අවශ්‍යවූ නිසා මෙම ක්‍රමය ඉවත් කරන ලදී.

SIMM (Single In-line Memory Module)

1980 සිට 1990 දක්වා පමණ භාවිතා වූයේ මේවායි. මුලින් පැවති පින් 30ක සැකසුමකි. රූපය බලන්න. උපරිම වශයෙන් 4MB පමණ වනතෙක් මෙම මොඩියුල් පැවතිනි.

ඉන්පසුව භාවිතයට පැමිණියේ 72 Pin Memory Module ය. මේවා ප්‍රමාණයෙන් කලින් ඒවාට වඩා විශාලය. 

DIMM (Dual In-line Memory Module)

1990 පමණ සිට මේවා අද දක්වාම භාවිතයේ ඇත. කාලයත් සමග විවිධ ආකාරයෙන් වෙනස් වී ඇත. SIMM වල මෙන් නොව මේවායේ දෙපැත්තේ වෙන වෙනම Contact ඇත. කාලයත් සමග වෙනස් වූ ආකාරය අනුව වෙන් වෙන්ව හඳුනාගනිමු.

SDRAM

144-pin SO-DIMM (SDRAM)

PC66 = 66 MHz, PC100 = 100 MHz, PC133 = 133 MHz යන වේගයන් ගෙන් මේවා භාවිතයට පැමිණ ඇත. පින් 144කි. 

168-pin DIMM, SDR SDRAM

මේවා සර්වර් (Servers)  හා වර්ක්ස්ටේෂන් (Workstation) සඳහා භාවිතා විය.

DDR SDRAM (Double Data Rate SDRAM)

දැනට භාවිතයේ ඇත්තතේ DDR වර්ගයේ Memory Module ය. ඒවායේ වෙනස් කම් අනුව වෙන් වෙන්ව හඳුනා ගනිමු.

DDR I 

මේවා විවිධ වේගයන් සහිතව වාර්ථා වී ඇත.

PC1600 = 200 MHz / 100 MHz clock address හා control සඳහා

PC2100 = 266 MHz  / 133 MHz clock address හා control සඳහා

PC2700 = 333 MHz  / 166 MHz clock address හා control සඳහා

PC3200 = 400 MHz / 200 MHz clock address හා control සඳහා

DDR II

මේවායේ වේගය හා වර්ග අනුව පහත ආකාරයට වේ. Pin 240කි.

PC2-3200 = 400 MHz/ 200 MHz

PC2-4200 = 533 MHz/ 266 MHz

PC2-5300 = 667 MHz/ 333 MHz

PC2-6400 = 800 MHz/ 400 MHz

PC2-8000 = 1000 MHz/ 500 MHz

PC2-8500 = 1066 MHz/ 533 MHz

PC2-9600 = 1200 MHz/ 600 MHz

DDR 3
Pin 240 කින් යුක්තය. දැනට භාවිතා වන තාක්‍ෂනයයි. මේවා පහත ආකාරයෙන් ඇත.

PC3-6400 = 800 / 400 MHz
PC3-8500 = 1066 / 533 MHz
PC3-10600 = 1333 / 667 MHz
PC3-12800 = 1600 / 800 MHz
PC3-16000 = 2000 / 1000 MHz

RDRAM (RambusDRAM)
1999 දී පමණ භාවිතයට පැමිණි තාක්‍ෂනයකි. PC 800 සහය දක්වන අතර 400MHz වේගයකින් ක්‍රියා කරන ලදී. Pin 184 කි. මේවා සියල්ල අදික ලෙස රත්වන නිසා හීට් සින්ක් භාවිතා විය. එමෙන්ම මේවායේ විශේෂත්වය වූයේ සෑම ස්ලොට් එකක්ම මෙමරි මොඩියුල් වලින් සම්පූර්ණ කළ යුතුය. සාමාන්‍යෙයන් ස්ලොට් 4ක් ඇති අතර Mother board එක සමග RAMBUS Continuity-RIMM 2ක් සපයනු ලැබේ ඉතිරි ස්ලොට් 2 මෙමරි වලින් සම්පූර්ණ කළ යුතුය. නැතිනම් RAMBUS Continuity-RIMM ඉවත් කර සම්පූර්ණයෙන්ම මෙමරි සවිකළ හැක.

ලැප්ටොප් මෙමරි සොකට් ගැන මම කියන්න මෙම සටහනෙන් ඉඩක් ගන්න සිතුවේ නෑ. ඒ මෙමරි ගැන විස්තරාත්මක සටහනක් නැවත ලියන්න වන නිසා. මෙහිදී පෙන්වා දුන්නේ ප්‍රධාන මෙමරි මොඩියුල් හා ඒ සඳහා භාවිතා වන සොකට් පිළිබඳ හඳුන්වා දීමක් පමණයි. Expansion socket හා Dirvers connectors පිලිබඳව මීළඟ ලිපි වලින් බලා පොරොත්තු වන්න. 

Computer Hardware පාඩම 06 .... (Main Board 01-Expansion Slots)

අපේ Computer Hardware පාඩම ලිපි කීපයක්ම ලියා අවසන්. දැන් Mother Board එක ගැන ලිපි පෙල අවසන් කරන්නත් කාලේ හරි. ඒත් තව ටිකක් කියන්න තියනවනේ. Mother Board ගැන පොස්ට් 6ක් පමණ ලියන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා.  ඒවායින් 5 වැන්න මේ. අපි අන්තිමට කතා කලේ Memory slot ගැනයි. එහෙම නම් අද Expansion Slots ගැන කතා කරමු.

මම අද ටිකක් කෙටියෙන් මේක හඳුන්වා දෙන්න සිතා සිටින්නේ. පරිගනකයක Expansion Slots භාවිතා කරන්නේ නිශ්පාදකයා විසින් සවි කර ඇති කොටස් වලට අමතරව අපට අළුතින් කොටස් එක්කර ගැනීමටයි. දැන් onboard sound, onboard video, NIC ආදිය දක්නට ඇතත් කලින් පැවති  Mother Board වල IO controllers (Hard disk, Floppy drive, Printer port වැනි දේ අයත් වන්නේ  IO controllers වලටයි) පවා වෙනම සවිකිරීමට සිදු වූවා. ඒසඳහා මුලින්ම භාවිතයට පැමිණියේ ISA (Industry Standard Architecture) මෙය පරිගනක Bus  Architecture එකකි. ඉන් පසුව PCI (Peripheral Component Interconnect) මෙයින් පසුව පැමිනියේ PCI Express slot එකයි. මේවාට අමතරව පසු කාලිනව video card සඳහා AGP (Accelerated Graphic Port) භාවිතයට එක් වූවා. ඊට අමතරව IDE හා FDD connectors ගැනද SATA  connectors ගැනද හැඳින්වීමක් මෙයින් සිදුකරනවා. 

 ISA (Industry Standard Architecture)

මෙය Bit ප්‍රමාණය අනුව width දෙකක් විය ඒ 8 Bit හා 16 bit වශයෙනි. මේවා 4.77 MHz සිට 8 MHz දක්වා පරාසයක පැවතිනි. එනම් 8 Bit ඒවා 4.77 MHz වූ අතර 16 Bit ඒවා 6-8 MHz විය.

මේ  8 Bit ISA slot එකකි. පසුව පැමිණි  16 bit ISA slot එකක් පහත දැක්වේ.

IBM ආයතනය 1981 8 Bit ISA bus හඳුන්වා දුන් අතර ඔවුන් විසින්ම 1984 දී 16 Bit ISA bus හඳුන්වා දෙන ලදී. මේවා සමගම 32 Bit EISA bus (Extended ISA) භාවිතයට එන්නේ 1988 දීය. මේවා සියල්ලම Parallel ආකාරයේ ඒවා වේ. මේ එවැන්නක රූපයකි.

 PCI (Peripheral Component Interconnect)

1993 දී හඳුන්වා දුන් මේවා තවමත් භාවිතයේ ඇත. නමුත් 2004 දී PCI Express හඳුන්වා දුන් නිසා දැනට හමුවන්නේ සීමා සහිතවයි. Width එක 32Bit හා 64 Bit ය. 

මේවායේ ධාරිතාවයන් වන්නේ,

133 MB/s (32-bit @ 33 MHz)

266 MB/s (32-bit @ 66 MHz හෝ 64-bit @ 33 MHz)

533 MB/s (64-bit @ 66 MHz)

මුල් කාලයේ Video cards සඳහාද PCI Slot භාවිතා විය. එහෙත් පසුව එය AGP Slot මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය විය. මේවායේ Plug & Play (Plug n Play) තාක්‍ෂණයද භාවිතාවේ. 

රූපය wikipedia අඩවියෙනි 32Bit හා 64 Bit ඇතුලත්ය

මෙහි වැඩි දියුණු කිරීමක් වශයෙන්ද සර්වර් වල භාවිතා වන PCI-X තාක්‍ෂණය සඳහන් කළ හැක. මේවායේ ධාරිතාව 1024 MB/s වේ. 

මෙයට අමතරව Laptop/Notebook පරිගනක සඳහා Mini PCI නම් slot ඇත.

තවත් බොහෝ දේ සාකච්ඡා කරන්න ඇති නිසා ඉක්මනින් ඊළඟ කොටසට යමු.

PCI Express 

2004 දී හඳුන්වා දෙන ලදී. මෙය වර්ථමානයේ භාවිතා කරන තාක්‍ෂණයයි. Bit width එක 1 සිට 32 දක්වා වේ. මේවා Serial ආකාරයේ ඒවා වේ. ධාරිතාවයන් පහත පරිදි වේ.

Per lane (each direction)

v1.x: 250 MB/s (2 Gbit/s)

v2.x: 500 MB/s (4 Gbit/s)

v3.0: 1 GB/s (8 Gbit/s)

16 lane slot (each direction)

v1.x: 4 GB/s (32 Gbit/s)

v2.x: 8 GB/s (64 Gbit/s)

v3.0: 16 GB/s (128 Gbit/s)

PCI Express video card සඳහා slot එක.

මේවා Hot-plugging හා Plug n Play සඳහාද සහාය දක්වයි. 

AGP (Accelerated Graphic Port)

2004 දී හඳුන්වාදුන් මෙම තාක්‍ෂණය 2004 PCI Express එනතුරු භාවිතා විය. මෙය යොදා ගන්නේ Video Card එක සවිකිරීම සඳහා පමණි.

AGP 1.X

AGP Versions සඳහා විකිපීඩියාවෙන් ලබා ගත් මෙම සටහන බලන්න.

Disk Drivers Connectors 

IDE Hard Disk Connector.

1986 හඳුන්වා දුන් මෙය Pin 40 ක කනෙක්ටරයකි. Hard Disk, CD/DVD ROM ඇතුළු Optical drivers හා ZIP drivers සඳහා යොදා ගැනේ. මුල් කාලයේ I/O Card හෝ පසුව Mother Board එකේ දෙකක් පැවතිනි. ඒ එකක් සඳහා චැනල් දෙකකි.

Primary IDE Connector (Primary Master හා Primary Slave)

Secondary IDE Connector (Secondary Master හා Secondary Slave)

Width එක 16 කි. Bit rate එක 16, 33, 66, 100, 133 MB/s වේ.

මෙය Parallel ATA ලෙසද හැඳින්වේ. 

Floppy Disk Drivers Connector 

Pin 32ක connector එකකි. Drivers 2ක් සඳහා සහාය දක්වයි. එක් කනෙක්ටරයක් පමණක් ඇත. වර්ථමානයේ මේවා භාවිතයක් නැති තරම්ය.

SATA (Serial ATA)

මෙය 2003 හඳුන්වා දුන් තාක්‍ෂණයයි. වර්ථමානයේ සියලුම Hard Disk හා Optical Drivers ඇත්තේ මෙම පෝට් එක සඳහායි. 

අද ලිපියේ මම වෙනස් කම් කීපයක් කරනවා. කියවන ඔබටත් යමක් කරන්න අවස්ථාවක් දෙනවා. මෙම SATA ගැන විස්තර සොයාගන්න. තමා සොයාගත් දේ කෙටියෙන් කමෙන්ට් කරන්න. මම මෙහි රූපයට වඩා විස්තර කරන්නේ නෑ. ලැබෙන දේ අතරින් හොඳම විස්තරය අවසානයේ ප/ලි ලෙස පලකරනවා.

එහෙමනම් අප මෙහි අවසන් කොටසට යමු.

එහෙත් ඊට කලින් කිව යුතු දේ කීපයක් පවතිනවා. සර්වර් වල භාවිතා වන SCSI, Firewire ආදි දේ මම මෙහි විසතර කරනෑ. ඒවා නිතර බාවිතා නොවන නිසා.

USB (Universal Serial Bus)

1994 හඳුන්වා දෙන ලදී. එකිනෙකට වෙනස් devices ගණනාවක් සම්බන්ධ කිරිමට භාවිතා කරයි.

Mother Board එකේ පිටුපසින් කෙලින්ම සම්බන්ධ කල හැකි පෝට් කීපයක් ඇත. ඊට අමතරව ඉදිරිපසින් (Front USB) සම්බන්ධ කිරීමට කනෙක්ටර්ස් පමණක් ඇත. Versions 3කි. 

Version 1.0

Version 2.0

Version 3.0 

විවිධ USB සම්බන්ධක ආකාර

මෙයින් අද පොස්ට් එක අවසන් කරනවා. ඒ සමග 6වන පාඩම අවසන් වනවා 7 වන පාඩම Micro Processor ගැනයි. අද පාඩමේ වෙනස් කම් කීපයක් පවතින බව මම කලින් කීවනේ එයින් එකක් තමා පහලින් ඇති සටහන. එමෙන්ම අදත් ප්‍රශ්නයක් තිබෙනවා එයත් බලන්න.

සටහන.

නවකයින්ට මෙහි ඇතැමි වචන තේරුම් ගන්න අපහසු බව මට අවබෝධ වී ඇති නිසා සමහර යෙදුම් සෑම පොස්ට් එකකම පාහේ විස්තර කරන්න හිතුවා එයින් පළමු වැන්නයි මේ.

MB/s - Maga Bit per Second (තත්පරයට මෙගා බිට්) මෙය දත්ත හුවමාරු වන වේගය මැනීමට භාවිතා කරයි.

අද ප්‍රශ්නය. 

පහත රූපයේ ඇත්තේ කුමක්ද?

එහෙමනම් ප්‍රශ්නයට උත්තරෙත් දෙන්න. SATA ගැන කියවා ඔබටත් හඳුන්වාදීමක් කරන්න පුළුවන් නම් ඒ විස්තරත් ලියලම යන්න. මතක තබා ගන්න ඉතා කෙටියෙන් ලියන්න.

ප/ලි
ඩිලාන් එකතු කළ SATA ගැන විස්තරයයි මේ..
SATA - Serial Advanced Technology Attachment

දත්ත ගමන් කිරීම සිදු වන්නේ සීරියල් ක්‍රමයට හෙවත් වරකට තනි දත්තය බැගින්, ඒවගෙම sata ඉන්ටර්පේස් එකත් ata වලට වඩා සම්පූර්නයෙන්ම වෙනස් කේබල් එක වගේම විදුලිය දෙන කනෙක්ටර් එකත්. sata කේබල් එකේ තියෙන්නේ පින් 7 ,ඒ එක්කම හාඩ් එකට විදුලිය දෙන පවර් කනෙක්ටර් එකත් පින් 15කි.
ata වලදී නිවැරදිව ඩේටා කේබල් එක ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ අගල් 18ක් ඒත් sata වලදී මීටරයක් දක්වා කේබල් එක් දික් කරන්න පුලුවන් ඒ වගෙම ata වලට වඩා sata වල දත්ත ගමන් කිරීමේ වේගය ඉතා වැඩී තත්පරයට මෙගා බයිට් 150 වගේ වේගයක් තියනවා.